 |
Bo z pracy rąk swoich będziesz
pożywał,
będziesz szczęśliwy i dobrze ci będzie.
Ps. 128,2
|
Maciej
Winiarski
Konsumenci na rynku miodu (1/4)
Celem rozwinięcia powyższego tematu zadajmy sobie kilka
prostych pytań. Jacy są nabywcy miodu? Czy wyróżniają
się w jakiś sposób spośród wszystkich innych? Jaką mają
wiedzę na temat kupowanego produktu (miodu)? Czy wiedza
konsumentów na temat pszczół, miodu i pszczelarstwa przekłada
się na ich decyzje zakupowe? Znalezienie odpowiedzi
na te pytania jest sprawą bardzo trudną, ze względu na szczupłość
literatury przedmiotu, ale gdyby je udało się udzielić,
to można by wyciągnąć praktyczne wnioski, użyteczne dla
przedsiębiorstw pszczelarskich i dla samych pszczelarzy.
Pierwsze badania skupione na konsumentach
miodu zostały przeprowadzone 40 lat temu w Stanach Zjednoczonych
. W naszym kraju, pierwsze badania w tym zakresie przeprowadzili
Krzysztof Zmarlicki (1996) (2) i Janina Marzec (1999) Pomimo,
iż w USA średnia konsumpcja miodu na mieszkańca jest znacznie
wyższa (0,64 kg) niż w Polsce (0,3 kg), to uczeni amerykańscy
utyskują na niski poziom wiedzy przeciętnych mieszkańców
USA na temat pszczół i pszczelarstwa. Ann Harman pisze:
"..nieświadomość dotycząca znaczenia pszczelarzy i
pszczelarstwa wśród Amerykanów jest totalna. Na wspomnienie
pszczoły miodnej w umyśle przeciętnego obywatela powstają
dwa skojarzenia: miód i użądlenia. Wszystko, co lata wokół
i choć trochę przypomina pszczoły lub osy jest określane
jako "pszczoły". Jednak Amerykanie są pewni, że
miód jest słodkim i zdrowym naturalnym produktem, odpowiednim
do słodzenia herbaty i leczenia bólu gardła. Widzimy, że
cytowana autorka bardzo nisko ocenia wiedzę swoich współobywateli
w zakresie ich wiedzy o pszczołach. Wydaje się, że w tym
zakresie polscy konsumenci posiadają wiedzę nieco większą.
Tabela 1
Ocena konsumentów wpływu pszczół na funkcjonowanie środowiska
naturalnego
| Wiek/ nr pytania |
< 30 r. życia (125) |
31-40 lat (127) |
41-50 lat (121) |
51-60 lat (67) |
61-70 lat (23) |
> 70 r. życia (10) |
| I |
a |
b |
c |
d |
a |
b |
c |
d |
a |
b |
c |
d |
a |
b |
c |
d |
a |
b |
c |
d |
a |
b |
c |
d |
| Kobiety |
43 |
51 |
0 |
6 |
59 |
38 |
0 |
3 |
64 |
27 |
0 |
9 |
67 |
25 |
6 |
2 |
54 |
39 |
7 |
0 |
75 |
25 |
0 |
0 |
| Mężczyni |
53 |
40 |
1 |
6 |
62 |
34 |
0 |
3 |
76 |
20 |
2 |
2 |
55 |
39 |
3 |
3 |
80 |
20 |
0 |
0 |
67 |
33 |
0 |
0 |
| Ogółem |
50 |
44 |
1 |
4 |
61 |
36 |
1 |
2 |
69 |
25 |
5 |
1 |
60 |
34 |
4 |
2 |
65 |
30 |
5 |
0 |
70 |
30 |
0 |
0 |
|
Źródło: Badania własne Autora pracy w Opolu
1999 -2000 r.
Legenda:
a. bardzo duży wpływ na naturalne środowisko,
b duży wpływ,
c. nie ma znaczenia na naturalne środowisko,
d. nie mam zdania
Powyższa tabela wskazuje, że ocena polskich
konsumentów wpływu pszczół na naturalne środowisku,
niezależnie od płci i grupy wiekowej jest pozytywna (odpowiedzi
a i b razem), waha się w grupach od 93 do 100 %. Niestety
konsumpcja miodu nie idzie w parze ze świadomością ekologiczną
Polaków, która należy do jednej z najniższych w Europie
(ok. 300 g rocznie na 1 mieszkańca). Również następna tabela
(2) utwierdza nas o słuszności twierdzenia, że badana grupa
konsumentów w pełni jest świadoma podstawowej funkcji zapylaczy
roślin, jakie spełniają pszczoły. Jednak, z racji zastosowania
pytań podchwytliwych, wręcz mylących respondenta, wypowiedzi
są bardziej rozproszone, lecz bardzo jednoznaczne, jeżeli
chodzi o podstawową funkcję pszczół (zapylanie), zgodną
z opinią wszystkich ekonomistów i badaczy życia pszczół,
stawiających zdecydowanie usługi zapylania roślin na pierwszym
miejscu w gospodarce kraju, a wszystkie pozostałe produkty
pszczele - łącznie z miodem, na drugim.
Tabela 2
Ocena świadomości konsumentów miodu nt. głównych prac wykonywanych
przez pszczoły
| Wiek/ nr pytania |
< 30 r. życia (125) |
31-40 lat (127) |
41-50 lat (121) |
51-60 lat (67) |
61-70 lat (23) |
> 70 r. życia (10) |
| II |
a |
b |
c |
d |
e |
a |
b |
c |
d |
e |
a |
b |
c |
d |
e |
a |
b |
c |
d |
e |
a |
b |
c |
d |
e |
a |
b |
c |
d |
e |
| Kobiety |
12 |
2 |
26 |
74 |
0 |
32 |
4 |
16 |
66 |
0 |
33 |
3 |
27 |
51 |
0 |
36 |
6 |
25 |
67 |
0 |
62 |
0 |
31 |
38 |
0 |
25 |
0 |
25 |
75 |
0 |
| Mężczyni |
46 |
12 |
38 |
27 |
2 |
30 |
3 |
34 |
44 |
3 |
27 |
2 |
29 |
57 |
3 |
32 |
3 |
19 |
65 |
3 |
80 |
0 |
40 |
10 |
0 |
66 |
0 |
17 |
33 |
0 |
| Ogółem |
34 |
2 |
34 |
43 |
1 |
31 |
3 |
26 |
54 |
1 |
31 |
2 |
28 |
42 |
0 |
34 |
5 |
22 |
66 |
2 |
65 |
0 |
35 |
26 |
0 |
50 |
0 |
20 |
50 |
0 |
|
Źródło: Badania własne Autora pracy w Opolu
1999 - 2000, w związku z tym, iż możliwy był wybór kilku
wariantów odpowiedzi przez respondenta, w poszczególnych
wierszach suma % jest wyższa niż 100.
Legenda:
a. pszczoły zajmują się zbieraniem nektaru,
pyłku i spadzi,
b. wyjadaniem owoców, soków dżemów itp.,
c. zapylaniem roślin,
d. zbieraniem nektaru, spadzi, pyłku i zapylaniem roślin,
e. nie mam zdania.
Wspomniano już, że w Polsce konsumpcja
miodu jest bardzo niska. Prawdopodobnie wynika ona ze
zbyt dużej pasywności środowisk pszczelarskich. Między innymi
dowodem takiej postawy są słowa jednego z pszczelarzy-publicysty:
"Pilotowanie tematu pod hasłem - Polak zje więcej miodu
zostawmy zarządowi PZP na czele z prezesem Tadeuszem Sabatem,
ale my przyjmijmy na siebie realizacyjne obowiązki promocyjne.
Być może wtedy statystyczny Polak zje nawet 1 kg miodu w
ciągu roku. Po pierwsze, co to znaczy "realizacyjne
obowiązki promocyjne"? Słowa te zapewne nic nie znaczą.
Po drugie, bardziej mylnego poglądu nie można było wygłosić
- zdaniem Autora pracy -przedsiębiorstwa pszczelarskiego
lub pszczelarza nic i nikt nie może wyręczyć w kontaktach
z klientami i w przekonywaniu ich o korzystnych właściwościach
miodu na zdrowie człowieka.
|
